На баку Украіны ў вайне супраць расейскай агрэсіі ваюе незлічоная колькасць замежнікаў з некалькіх дзясяткаў краін. За некалькі гадзін да каменданцкай гадзіны ў ірландскіх барах ад Львова да Кіева і Адэсы можна пачуць групы розных амерыканскіх, еўрапейскіх і нават японскіх і карэйскіх добраахвотнікаў, якія абменьваюцца гісторыямі і абмяркоўваюць будучыя паездкі на фронт.
Хоць ніхто з добраахвотнікаў не з’яўляецца членам узброеных сіл сваіх краін, большасць служылі ва ўзброеных сілах, часта ў Іраку і Афганістане. У той час як некаторыя адкрыта кажуць пра неадэкватнасць сваіх унутраных палітычных лідэраў, толькі адзін кантынгент фактычна выкарыстоўвае вайну ва Украіне як палігон для змены рэжыму ў сябе дома: беларусы.
«Пасля перамогі Украіны наша барацьба толькі пачнецца», — сказаў Newsweek беларускі баец, які служыў у Севераданецку і Бахмуце. «Для нас вайна ва Украіне — толькі першы крок да вызвалення роднай зямлі».
У жніўні 2020 года, пасля таго як прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка быў абвешчаны пераможцам сваіх шостых прэзідэнцкіх выбараў з афіцыйнай доляй галасоў у 80,1% выбаршчыкаў, гарадскія плошчы па ўсёй краіне амаль імгненна запоўніліся дзясяткамі тысяч грамадзян, якія мірна пратэставалі супраць іх вынікаў. не было прызнана законным ні для адной заходняй краіны.
Хоць часам здавалася, што грамадскі ціск можа прымусіць рэжым Лукашэнкі шукаць нейкую форму палітычнага кампрамісу са сваімі выбаршчыкамі, спалучэння дапамогі з боку Расіі Уладзіміра Пуціна і жорсткіх рэпрэсій з боку ўнутранай міліцыі было дастаткова, каб утрымаць Лукашэнку ў прэзідэнцкім палацы.
«У 2020 годзе мы даведаліся, што, на жаль, беларуская грамадзянская супольнасць не можа ўплываць на палітычныя змены без пагрозы прымянення гвалту», — патлумачыў беларускі баец.
Хаця большасць вайскоўцаў беларускіх добраахвотніцкіх атрадаў, якія ваююць ва Украіне, служылі ў арміі сваёй краіны, вопыт, які яны атрымалі ў баявых дзеяннях, адрознівае іх ад сваіх равеснікаў дома, нават тых, хто служыў у спецслужбах Лукашэнкі.
«Яшчэ год таму мала хто з нас быў дасведчаным салдатам, але сітуацыя мяняецца кожны тыдзень», — сказаў ён. «Я ўмеў страляць на палігоне, але мы не ведалі, што значыць змагацца з танкамі і артылерыяй. Цяпер, калі мы гэта робім, АМАП нас не палохае».
«Мы пераможам Пуціна ва Украіне», — дадаў ён. «А без Пуціна Лукашэнкі ўжо няма».
Рэальнасць палітычнай неабароненасці Лукашэнкі разумеюць не толькі беларускія франтавікі. Кіраўнік Беларускага крызіснага цэнтру ў Львове Аляксей Францкевіч да 24 лютага гэтага году займаўся дапамогай беларускім палітэмігрантам за мяжой. Аднак з пачатку поўнамаштабнага ўварвання Расіі ва Украіну яго праца была сканцэнтравана на дасягненні перамогі на полі бою над сіламі Пуціна.
«Украінцы ваююць усім, што маюць», — сказаў Францкевіч. «Яны ахвяруюць грошы на армію, таму што ведаюць, што іх адзіная надзея на будучыню залежыць ад перамогі ў вайне, і беларусы гэта разумеюць».
У той час як заходнія ўрады працягваюць пастаўляць Украіне сучасную зброю, якая спатрэбіцца ёй для вызвалення частак яе тэрыторыі, якія ўсё яшчэ знаходзяцца пад расейскай акупацыяй, намаганні Францкевіча з’яўляюцца часткай менш ацэненай міжнароднай кампаніі па забеспячэнні таго, каб мужчыны і жанчыны, якія ўдзельнічаюць у ваенных дзеяннях, знаходзіліся ў камфортных умовах і добра харчаваліся, наколькі гэта было магчыма ў дадзеных абставінах.
«Збіралі кансервы, боты, пікапы і ўсялякую дробязь, якая патрэбна для фронту», — сказаў Францкевіч. «Увесь цывілізаваны свет падтрымлівае Украіну, і сапраўдныя беларусы — таксама яе частка».
Беларускі баец, як і тысячы ўкраінскіх салдат, якія цяпер сядзяць у ледзяных акопах на перадавой вайны, выказаў удзячнасць.
«Цыгарэты мы атрымліваем ад украінскіх валанцёраў, цёплыя штаны — з Вялікабрытаніі, харчовыя пайкі — з Францыі», — сказаў ён.